محمد خحسین نوری‌فر: هر سال 15 تا 21 اسفندماه به نام هفته منابع طبیعی نامگذاری شده است. در این هفته برنامه‌هايی از سوی اداره کل منابع طبیعی برای آشنایی هر چه بهتر و توجه به طبیعت برگزار می‌شود تا مردم این نعمت خدادادی را قدر بدانند.
استان همدان دارای 4 هزار و 307 هکتار جنگل دولتی است. سطح مراتع استان همدان 822 هزار هکتار است که از این تعداد 63 هزار هکتار مراتع خوب، 317 هزار هکتار مراتع متوسط و بقیه مراتع فقیر هستند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان، در نشستی با خبرنگاران گفت: ظرفیت فعلی مراتع استان 600 هزار واحد دامی است، اما متأسفانه بیش از یک میلیون و 700 هزار واحد دامی از آن استفاده می‌کنند.
محمدرضا همتی با اشاره به اینکه شعار هفته منابع طبیعی امسال، "منابع طبیعی با مردم و برای مردم" است، افزود: بی‌توجهی به منابع طبیعی گناه بزرگی است که همه ما امروزه مرتکب آن هستیم حفاظت از منابع طبیعی حفاظت از نسل‌هاست و وظیفه همگانی است.
وی بيان کرد: در سال جاری مدیریت چرا و کنترل کوچ، در 822 هزار هکتار از اراضی استان در قالب 10 اکیپ ثابت و سیار در مناطق حساس و ورودی‌های استان به مدت 45 روز انجام شد.
همتي با اشاره به طرح سرشماری دام روستایی و عشایری نیز گفت: با اجرای طرح سرشماری دام روستایی و عشایری موفق شدیم تعداد دام روستاها و عشایر را مشخص کنیم که هم‌اکنون نیز در حال بررسی است.
وي در ادامه اظهار كرد: بیش از 6 هزار هکتار از اراضی ملی استان همدان با تشکیل یگان حفاظت، از اراضی منابع طبیعی رفع تصرف شدند.
مدیرکل منابع طبیعی استان بيان کرد: امسال اطفاي حریق 83 مورد با مساحت 275 هکتار انجام شد که تمامی موارد بر اثر عوامل انسانی ایجاد شده است.
وی با بیان اینکه آتش‌سوزی مراتع و جنگل‌ها در سالجاری کاهش چشمگیری داشته است، افزود: میزان آتش‌سوزی‌ها از نظر تعداد دفعات 60 درصد و از نظر سطح 66 درصد کاهش دارد.
همتی، توسعه جنگل‌های دیم را یکی از رویکردهای منابع طبیعی دانست و گفت: در زمینه توسعه جنگل، 615 هکتار جنگل با مشارکت مردم در شهرستان‌های اسدآباد، نهاوند، ملایر و همدان ایجاد شده است که با انجام این پروژه سطح جنگل‌های دست کاشت استان به 7 هزار هکتار رسیده است.
وی با اشاره به اینکه سرانه جنگل در استان 200 متر است، خاطرنشان کرد: این درحالیست که سرانه جنگل در کشور هزار و 700 متر و در دنیا 6 هزار متر است.
همتي ادامه داد: 9 هزار و 263 هکتار سطح اجرا شده طرح‌هاآبخیزداری است و اجرای طرح‌های آبخیزداری در استان به طور کلی به 273 هزار هکتار رسیده و در سالجاری 5 هزار و 250 هکتار مطالعه تفضیلی انجام شده که به طور کلی سطح مطالعات به 6 هزار و 620 هکتار رسیده است.
وی یادآور شد: اجرای عملیات آبخیزداری موجب شده سالانه 137 میلیون مترمکعب آب ذخیره شود.
مدیرکل منابع طبیعی استان بيان کرد: در بخش ممیزی هزار و 956 هکتار سند به نام دولت اخذ کردیم و در مجموع تاکنون 807 هزار هکتار از 905 هزار هکتار عرصه‌های منابع طبیعی سنددار شدند.
وی اظهار کرد: در مجموع 21 هزار و 500 هکتار از اراضی در زمینه استعدادیابی و بهره‌برداری مطالعه شده است و در شناسایی و تخصیص اراضی برای طرح‌های کشاورزی 86 هکتار بوده و واگذاری زمین برای طرح‌های کشاورزی 45 هکتار و طرح‌های غیرکشاورزی 41 هکتار بوده ودليل کم بودن مساحت‌های واگذاری محدودیت منابع آب بوده است.
همتی بیان كرد: در هشت سال گذشته و پس از تشکیل یگان حفاظت، 6 هزار و 301 هکتار از اراضی ملی این استان رفع تصرف شده است.
وي افزود: امسال نیز به 298 فقره پرونده رسیدگی و 398 هکتار از اراضی ملی استان، رفع تصرف شد.
همتي اظهار کرد: حدود 99 درصد از تصرفات در منابع طبیعی توسط کشاورزان و بهره‌بردارانی انجام می‌شود که در حاشیه اراضی خود اراضی منابع طبیعی را تصرف کردند.
وي با بیان اینکه در سال جاری به یک هزار و 36 پرونده با موضوعات تخریب، تصرف و چرای غیرمجاز دام در سطح استان رسیدگی شده است، اضافه کرد: آرای محاکم قضایی در این خصوص در سالجاری هزار و 268 فقره و پرونده‌های مختومه نیز 820 فقره بوده است.
رویکرد مشارکتی با مردم در دستور کار منابع طبیعی همدان است
همتی با بیان اینکه رویکرد مشارکتی در دستور کار منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان قرار دارد، گفت: اگر بخش خصوصی در اجرای طرح ها مشارکت نداشته باشد توان اجرایی کاهش می‌یابد و نتایج آنها پایدار و ماندگار نیست.
وی از تشکیل صندوق منابع طبیعی با مشارکت مردم خبر داد و افزود: 51 درصد از سهم این صندوق مربوط به مردم و 49 درصد سهم دولت است و از سوی دولت نیز 10 میلیارد ریال برای این تأسیس صندوق پیش‌بینی شده است که سهم دولت به 50 میلیارد ریال نیز خواهد رسید.
همتی با تأکید بر حفظ و حراست از منابع طبیعی اضافه کرد: 700 نفر از افراد بومی و داوطلب به صورت افتخاری به عنوان همیاران طبیعت جذب شدند و برای آنها کارت صادر شده است كه با منابع طبیعی همکاری می‌کنند.
کاشت نهال توسط وزیر ارشاد در اسدآباد
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان گفت: کاشت نهال توسط وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز پنجشنبه هفته گذشته در محل یادمان سید جمال‌الدین اسدآبادی انجام شد.
همتی با بیان اینکه در هفته منابع طبیعی 250 هزار اصله نهال در این استان توزیع می‌شود، اضافه کرد: همچنین 6 هزار هکتار از جنگل‌های مشارکتی در عرصه‌های شخصی و خصوصی در استان همدان ایجاد شده است.
وی از توسعه جنگل در 615 هکتار در اسدآباد، نهاوند، ملایر و همدان با مشارکت بهره‌برداران در سالجاری خبر داد و گفت: سرانه جنگل در استان 200 متر است که این میزان در سطح کشور هزار و 700 متر است. همتی ادامه داد: مدیریت چرای دام و کنترل کوچ در سطح 822 هزار هکتار از مراتع در قالب 10 گروه سیار و ثابت در سال جاری انجام شده است.
همچنين مراتع استان همدان ظرفیت 600 هزار واحد دامی را دارد و با این وجود بیش از یک میلیون و 800 هزار واحد دامی، یعنی 3 برابر ظرفیت چرا از مراتع استان همدان استفاده می‌کنند.
ذخیره 137 میلیون مترمکعب آب با اجرای عملیات آبخیزداری
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان گفت: در چند سال گذشته با اجرای عملیات آبخیزداری سالانه 137 میلیون مترمکعب آب در جنگل‌ها و مراتع ذخیره و استحصال شده است.
وی اضافه کرد: مطالعه 5 هزار و 250 هکتار برای اجرای عملیات آبخیزداری انجام شده و سطح مطالعات آبخیزداری به 620 هزار هکتار رسیده است.
82 فقره اطفای حریق در جنگل‌ها و مراتع استان توسط منابع طبیعی انجام شد
همتی با بیان اینکه در سالجاری 82 فقره اطفای حریق در مساحت 275 هکتار انجام شده است، گفت: این آمار نسبت به سال گذشته از نظر تعداد فقره 60 درصد و از نظر مساحت 166 درصد کاهش داشته است.
وی اضافه کرد: بخشی از کاهش حریق‌ها در منابع و مراتع استان همدان مربوط به پایش و گشت، مراقبت و مواظبت از نقاط حساس بوده است.
افزایش سطح مراتع و جنگل‌ها، مانع ریزگردها و گردوغبار می‌شود
همتی، افزایش سطح مراتع و جنگل‌ها را مانع از بروز بیشتر ریزگردها عنوان کرد و گفت: منشأ 80 درصد از ریزگردها مربوط به خارج از کشور است و 20 درصد عامل ریزگردها مربوط به از بین رفتن تالاب‌ها، دریاچه‌ها و باتلاق‌هاست.
وی اضافه کرد: برای جلوگیری از ریزگردها باید از فعالیت‌های معدنی، ساخت‌و‌سازهای غیرمجاز و تخریب‌ها منابع طبیعی جلوگیری کرد و این عوامل را به حداقل رساند. همتي افزود: برای کاهش ریزگردها برنامه‌های مختلفی از سوی منابع طبیعی کشور در دستور کار قرار گرفته است که در استان همدان باید سالانه 12 هزار هکتار جنگل‌کاری شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان ادامه داد: در 30 سال پیش کانون‌های بحران‌زا در کشور عراق کمتر از 10 مورد بوده است که در حال حاضر 100 مورد کانون بحران گردوغبار در این کشور وجود دارد که همه آن نشانه بی‌توجهی بشر به منابع طبیعی است.
همتی بيان کرد: اجرای عملیات حفاظتی، احیایی و اصلاحی مدیریت چرا، اجرای طرح‌های مرتع‌داری، اجرای عملیات آبخیزداری در آبخوان‌داری، ایجاد کمربند سبزحفاظتی، جنگل‌کاری و توسعه فضای سبز، اطفاي حریق در مراتع و جنگل‌ها تثبیت مالکیت دولت از جمله اقدامات شاخص منابع طبیعی است که با رویکرد مشارکتی پیگیری و اجرا می‌شود.
