| پنجشنبه - 13 بهمن 1401 - شماره 4521 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
کد مطلب: 63888 |
تاریخ انتشار: 1394-07-15 - 05:45 |
تعداد بازدید: 373 |
|
|
|
|
 به بهانه روز ملی روستاها
هویت گـم شده
اخبار
سال 92 بود که با تصمیم شورای فرهنگ عمومی و شورای عالی انقلاب فرهنگی 15 مهرماه به نام روز ملی روستا نشان شد. اقدامی که بیشتر از برجستهسازی برند روستا تلنگری به چارهاندیشی برای دردهای کهنه این محدوده جغرافیایی بود. اما مشکلات روستا دقیقاً از این تعریف آغاز میشد که حاکی از بخشینگری و محدوداندیشی در مدیریت این حوزه بوده است.
روستا به عنوان قدیمیترین و اصیلترین کانون تمدنی در تاریخ دور به سان چشمهای جوشان دربردارنده فرهنگها، آداب و تکنیکهایی بود که بسیاری از علوم و فنون از آن گرفته شد.
نهاد روستا اما با فصل مدرنیته و ظهور توسعه با دگردیسی چالش برانگیز روبهرو شد. توسعه با محور رشد علم و اقتصاد تکانههایی بزرگ در هویت روستا ایجاد کرد بهویژه در بلادی چون ایران که توسعه را بستهای از غرب مدرن برگرفته بودند و فکر چگونگی آمیزش آن با فرهنگ و ریشههای تمدنی را نکردند.
با گسترش شهرها و ظهور کلانشهرها روز بروز هویت روستاها در غبار قرار گرفت تا جایی که ولع شهر نشینی بسیاری از روستاهای حاشیهای در خود جذب و بلع کرد تا روستاییان به خیال خود شهرنشین شوند.
این موج را تمرکز امکانات صنعتی، آموزشی و رفاهی در شهرها و دسترسی آسان به کسبوکار را اوج داد تا جایی که در 5 (90-85) تعداد شهرهای ایران از هزار و 12 شهر به هزار و 140 شهر برسد که این به معنای تجمع جمعیت در شهرها و خالی شدن سکنه روستایی بود. بر اساس گزارش مركز آمار ايران، تعداد آباديهاي كشور در سال 1365 برابر با 65 هزار و 349 آبادي بود كه در سال 1385 اين تعداد به 63 هزار و 904 آبادي رسيده است. روستاهایی که از دیر باز یکی از محورهای توسعه انسانی و اقتصادی ایران تعریف شده بودند اینک در پیوستن به شهرها یا تابلوی شهر نهادن برخود از یکدیگر پیشی میگرفتند.
این وسوسه شهرنشینی و شهری شدن، اما به معنای از ریشه زدن ساختارهایی بود که در غفلت برنامهریزیهای مدیران سست و سستتر شده بودند.
افت کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی با مدیریت ناکارآمد سیاستگذاران کشاورزی در سالهای گذشته، تغییر اقلیم و بروز خشکسالی، تبدیل ناشیانه روستاها به شهر منجر به درماندگی و به ناچار مهاجرت انبوهی از جمعیت روستاها به شهر شد که البته این موج در استانهای کم برخوردار قامتش بلندتر بود. آنچنان که رشد جمعیت روستایی در سرشماری سال 90 به منفی 6/0 رسید و این شامل 24 استان کشور میشد.
بر اساس آمار مرکز آمار ایران، در همدان با بررسی آمار جمعیت روستایی استان بین سالهای 75 تا 85 با رشد منفی 7/16 روبهرو میشویم و پس از آن نیز این عدد به منفی 16/0درصد رسیده است.
علاوه بر آن با بررسی اشتغال در بخش های عمده اقتصادی نشان میدهد که در سال 1389 بخش خدمات با 6/48 درصد بیشترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است و در مراتب بعدی بخشهای صنعت با 2/32 درصد و کشاورزی یکی از محورهای توسعه استان با 2/19 درصد قرار دارند. این ارقام در سال 1388 در بخش کشاورزی 5/26 درصد، صنعت 6/28 درصد و در بخش خدمات 9/44 درصد بوده و این به معنای کاهش سهم کشاورزی در سال 1389 نسبت به سال قبل بوده است.
در دوره اخیر اهتمام ویژهای به تخصیص اعتبارات و امکانات به روستاهای استان دیده میشود که از جمله آن احداث کتابخانهها، افزایش سرانه آموزشی و پیشرفت در حوزه زیرساختهاست اما آنچه پیداست ادامه گریز و بیمیلی به روستاها و گرایش به شهرها بوده که بیشتر هم در همدان رخ داده است.
رشد مهاجرت از روستاها مانند بهمنی بر سر شهرها افتاده تا بیکاری کمرشکن را نصیب ما کند. در سالهای اخیر اگر چه مسئولان استانی در تلاش برای کاهش بیکاری بودهاند اما همواره بر چارهجویی برای ممانعت از روند مهاجرت به شهرها تأکید کردهاند.
10 مردادماه بود که استاندار همدان خالی شدن روستاها از سکنه را یکی از عوامل مهم بیکاری شهرها عنوان کرد و گفت: ایجاد امکانات در کشاورزی و صنایع دستی در روستاها علاوه برحفظ جامعه روستای موجب تولید مولد و ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری در سطح استان میشود.
نیکبخت ایجاد صنایع تبدیلی در روستاها برای ایجاد اشتغال و تولید را از دیگر راهکارهای اشتغال روستايیان و جلوگیری از ورود آنها به شهرها عنوان کرد.
هویت روستاها گم شده
آنچه اما از میان توسعه شهرها و تمرکز منابع و امکانات بروز کرد فقط ضربه اقتصادی نبود بلکه بنیه فرهنگی و اجتماعی و اصالت تاریخی روستاها را در هاله قرار داد تا خاصیت جانشینی نسلی و قرار گرفتن در طبقات بالای اجتماعی را از یاد ببرد. روز ملی روستاها تلنگری تلخ به وضعیتی است که برای روستاها شکل گرفته است.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
نشر و نقل مطالب فقط با ذکر نام روزنامه همدان پیام
بلامانع است.
|
|
|
روزنامه همدان پیام (
اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي،
سياسي، ورزشی )
صاحب امتياز و مدير مسئول:
نصرت ا... طاقتي احسن
-
سردبير: يدا... طاقتي
احسن
نشاني: همدان، خيابان
شريعتي، ابتداي خيابان مهديه،
ساختمان پيام
تلفن: 38264433
(081)
- فکس: 38279013
(081) - سازمان
نیازمندی: 38264400
(081) - ايميل:
info@hamedanpayam.com |
|
