ایران در برخی‌کسب وکارها هنوز اقیانوس آبی است

 دکتر علی داوری عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در سال‌های اخیر با برگزاری همایش‌ها، وبینارها و مصاحبه با رادیو و تلوزیون در حوزه کارآفرینی و ترویج کارآفرینی قدم‌های بسیاری ارزنده‌ای برای این مرز و بوم برداشته است. دانشجویان دانشکده کارآفرینی از ایشان به‌عنوان استاد مسئولیت‌پذیر و دوست‌داشتنی یاد می‌کنند.
صحبت و مصاحبه با ایشان مانند کلاس‌های درس در دانشگاه بسیار روان و در حین حال به روز بوده است.

در ادامه همدان‌پیام مصاحبه‌ای با ایشان در حوزه کارآفرینی در ایران ترتیب داده است که می‌تواند راه‌گشایی بسیاری از سوالات علاقه‌مندان در حوزه کارآفرین باشد.

 یک بیوگرافی از خودتان به مخاطبان همدان پیام بدهید؟

من علی داوری، متولد سال1356 هستم و دکتری مدیریت دولتي گرایش مدیریت منابع انساني را از دانشگاه علامه طباطبایی دریافت کردم اکنون عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و معاون مالی و اداری دانشکده کارآفرینی هستم و در حوزه کارآفرینی و منابع انسانی تدریس می‌کنم.

 چه عواملی درگیر در کارآفرینی ایران وجود دارد؟

در مورد کارآفرینی یک سری عوامل فردی و یک سری عوامل مربوط به محیط کسب و کار وجود دارد عوامل فردی مانند انگیزه، اعتماد به نفس، و خلاقیت تجربیات قبلی قرار می‌گیرند. ارزش‌های فرهنگی و پشتیبانی خانواده نقش مهمی در تشکیل نگرش و تصمیمات آن‌ها دارد. شرایط اقتصادی از قبیل فرصت‌های بازار و دسترسی به منابع مالی نیز بر کارآفرینی تأثیرگذارند. محیط سازمانی و فرهنگ کسب و کار نیز از اهمیت بالایی برخوردارند. این عوامل همراه با پشتیبانی دولتی و شبکه‌های حمایتی می‌توانند رشد کارآفرینی در ایران را تسهیل و ترویج دهند.

 چه چالش‌هایی در راه توسعه کسب و کارهای کوچک و متوسط در ایران وجود دارد؟

در خصوص چالش‌ها، ما در کشور به شکل کلی یک سری چالش‌های کلانی داریم. در واقع سیاست‌های عمومی و سیاست‌های خاصی در کارآفرینی سیاست‌های مناسبی نیستند. وقتی از نظام مالی صحبت می‌کنیم به نظر می‌رسد که فقط منظور کمک مالی به سیستم کارآفرینی است در حالی که هیچ کجای دنیا کمک مالی لزوماً به عنوان یک ابزار سیاست‌گذاری استفاده نمی‌شود چون مشکلات اقتصادی بسیاری به بار می‌آورد.

ریسک‌هایی هم در اقتصاد کلان وجود دارد که جز چالش‌های بسیاری برای کسب وکارها محسوب می‌شوند. مانند بی‌ثباتی قیمت‌های ارز، که در طول چند سال گذشته وجود داشته است و در ماه‌های اخیر هم بیشتر شده است. این یک مسأله مهم است. یا یک چالش دیگری که می‌توان از آن نام برد کشور در زمان پیش بینی ناپذیری، اقتصادی قرار دارد که بر روی عملکرد اکوسیستم کارآفرینی و عملکرد یک بنگاه تأثیرگذار می‌باشد. در واقع ناکارآمدی سیاست‌هاکشور بر روی کیفیت سیاست گذاری کشور تأثیرگذار است. یعنی در واقع ما با یک شرایطی مواجه هستیم که این شرایط سبب می‌شود نوع کیفیت کسب و کار ما کاهش پیدا کند مثلاً به جای اینکه کارآفرینان در کسب و کار جدید خود سراغ فعالیت‌های کارآفرینانه مولد بروند سراغ کسب و کارهای غیر مولد می‌روند مانند دلالی و واسطه‌گری. که این نتیجه سیاست‌های ناکارامد در کشور است.

 چه ویژگی‌ها و مهارت‌هایی برای یک کارآفرین در ایران ضروری است؟

این یک سوال سختی است و پاسخ به آن به بسیاری از موارد بستگی دارد مثلاً کارآفرین شدن یک فرد تحت تأثیر عوامل گوناگونی قرار می‌گیرد که شامل عوامل شخصی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و ... می‌شود. این عوامل، ترکیبی چندگانه از ویژگی‌ها و شرایطی است که در نهایت تعیین کننده فرایند کارآفرینی یک فرد می‌شود. اجازه بدهید چند نکته مهم را برایتان بیان کنم از عوامل شخصی می‌توان به انگیزه و اعتماد به نفس، از عوامل فرهنگی و اجتماعی می‌توان به پشتیبانی خانواده و جوامع محلی و فرهنگ کسب و کار و تحمل شکست اشاره کرد. از عوامل اقتصادی هم داشتن منابع مالی و وجود فرصت‌های بازاری به‌عنوان پیش‌زمینه برای شروع یک کسب و کار، نقش مهمی در کارآفرین شدن افراد دارد.

 چگونه می‌توان در ایران دسترسی به منابع مالی برای راه‌اندازی یک کسب و کار را تامین کرد؟

دسترسی به منابع مالی برای راه‌اندازی یک کسب و کار در ایران می‌تواند از طریق مکانیسم‌های مختلفی صورت گیرد. یکی از روش‌هایی که می‌تواند کمک کند، ارائه وام‌های خرد توسط دولت است. وام‌های خرد، به عنوان یکی از ابزارهای حمایت مالی، می‌تواند به کارآفرینان کمک کند تا به راحتی به منابع مالی دسترسی پیدا کنند و کسب و کارهای جدید راه‌اندازی کنند. اشتباه دولت در سال های 87-86 این بوده است که وام‌های کلان بدون برنامه‌ریزی ارائه کرد که مشکلات بسیاری هم برای جامعه کسب و کار و اقتصاد به بارآورد

 چه راهکارهایی برای مقابله با ریسک‌های موجود در کارآفرینی ایران وجود دارد؟

ریسک‌های موجود در کارآفرینی می‌تواند با برقراری روابط با دیگر کشورها مدیریت شود. این اقدام می‌تواند به کارآفرینان این امکان را بدهد که از تجربیات دیگران استفاده کنند و از روش‌ها و راهکارهای موفق در دیگر بازارها آگاه شوند. همچنین، پیش‌بینی درست اقتصادی نیز به کارآفرینان کمک می‌کند تا بهترین تصمیمات را بگیرند و با ریسک‌های موجود در بازار آشنا شوند. با وجود این 2راهکار، کارآفرینان می‌توانند بهبود قابل توجهی در مدیریت و کاهش ریسک‌های کسب و کار خود داشته باشند.

 چه فرصت‌ها و مزایایی برای کارآفرینان خارجی در ایران وجود دارد؟

بستگی به مزیت رقابتی هر منطقه دارد. مثلا در برخی شهرها، کشاورزی بسیار مؤثر می‌باشد وسودآوری خوبی هم دارد. در برخی شهرهای مرزی و مناطق کسب وکارهای که مربوط به صادرات و واردات است گزینه مناسبی می‌تواند باشد. اما آنچه مهم است این است که به مزیت رقابت هر شهر توجه شود و اینکه افراد آن منطقه چه چیزی نیاز دارند می‌تواند در رسیدن به این پاسخ مثمرثمر باشد.

 چه استراتژی‌های بازاریابی موثری برای کارآفرینان در ایران وجود دارد؟

برای کارآفرینان در ایران، استفاده از روش‌های بازاریابی مختلف می‌تواند بسیار مؤثر باشد. مانند همان استراتژی های که در کتاب‌های بازاریابی وجود دارد مانند4P و... و یا استراتژی کلیدی شامل استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای ایجاد ارتباط مستقیم با مشتریان، ارائه محتوای ارزشمند و...

 رویکردهای مانند دیجیتال و فناوری اطلاعات چه نقشی در کارآفرینی در ایران دارند؟

رویکردهای دیجیتال و فناوری اطلاعات در کارآفرینی نقش بسیار حیاتی دارند. این رویکردها امکانات جدیدی را برای کسب و کارها فراهم می‌کنند.

از جمله مزایای فناوری اطلاعات در کارآفرینی می‌توان به برقراری حضور دیجیتالی در بازاریابی و فروش، استفاده از ابزارهای مدیریتی، خلق نوآوری های بهتر و بهینه‌سازی محصولات و خدمات، شبکه‌های اجتماعی برای بازاریابی و چند منظوره‌سازی، مدیریت بهینه فرایندها و بهبود تجربه کاربری اشاره کرد. این عناصر نشان‌دهنده اهمیت بسیار زیادی است که فناوری اطلاعات در رشد و توسعه کسب و کارهای کنونی دارد. در کل می توان گفت مباحث مربوط به دنیای دیجیتال هنوز یک اقیانوس آبی است و جا برای کار کردن در این حوزه مخصوصا در ایران بسیار است.