چرخ تقاضا از اعتبارات به کار افتاد

بازار داغ افزایش 5 وام

این روزها اخبار تغییر تسهیلات داغ است و این اتفاق از زمانی رقم خورد که شورای پول و اعتبار میزان اعتبار 5 وام خرد را افزایش داد. بر اساس این تصمیم، «سقف تسهیلات خرید خودروهای داخلی 15 میلیون تومان»، «سقف تسهیلات جعاله تعمیر مسکن 10 میلیون تومان»، «سقف تسهیلات خرید کالا و خدمات ضروری 10 میلیون تومان»، «سقف تسهیلات کارت اعتباری بر پایه عقد مرابحه 5 میلیون تومان» و «سقف تسهیلات خرید خودرو بابت جایگزینی خودروهای فرسوده شخصی از محل تولید داخلی 20 میلیون تومان» تعیین شد. بنابراین سقف وام‌دهی در اکثر موارد به میزان 2 برابر رشد کرده است. انتظار می‌رود با این تصمیم موتور تقاضا با شتاب بیشتری حرکت کند. کارشناسان با استقبال از این تصمیم معتقدند به دلیل نامتناسب بودن سقف وام با قیمت‌ها در سال‌های پیش به دلیل تورم انباشته از قدرت اثرگذاری وام‌های خرد کاسته شده و توان تحریک از این مسیر تضعیف شده بود. اما با رشد سقف این وام‌ها، به جذابیت آن در جهت تحریک تقاضا افزوده شده است. البته باید توجه کرد مهمترین دست‌انداز در این تصمیم، نرخ سود عقود مبادله‌ای21 درصد است که با توجه به هزینه بالای تمام شده پول برای بانک‌ها می‌تواند از جذابیت تسهیلات‌دهی در شبکه بانکی بکاهد.
 5 مصوبه تسهیلاتی شورای پول و اعتبار
نخستین مصوبه شورای پول و اعتبار درباره خرید کالاها و خدمات ضروری بود. بر اساس این مصوبه سقف تسهیلات خرید کالاها و خدمات ضروری از قبیل کالاهای مصرفی بادوام نو و دست اول از محل تولیدات داخلی و هزینه تحصیل، ودیعه مسکن و سایر نیازهای ضروری مشابه، 80 میلیون ریال تصویب شد. این در حالی است که پیش از این سقف تسهیلات خرید کالا 40 میلیون ریال بود که با مصوبه شورای پول و اعتبار 100 درصد افزایش یافت.
دومین مصوبه شورای پول و اعتبار مربوط به تسهیلات جعاله تعمیر مسکن بود. در حالی که پیش از این سقف این نوع تسهیلات 50 میلیون ریال بود شورای پول و اعتبار با افزایش 100 درصدی آن موافقت کرد. به این ترتیب سقف تسهیلات جعاله تعمیر مسکن 100‌میلیون ریال شد.
سومین مصوبه شورای پول و اعتبار مربوط به تسهیلات خرید خودرو سواری (تولید داخل) بود. در حالی که در سال‌های اخیر قیمت خودرو در داخل کشور افزایش قابل توجهی را تجربه کرده بود سقف تسهیلات خرید خودرو بدون تغییر 70 میلیون ریال باقی مانده بود. فعالان بازار معتقد بودند افزایش سقف تسهیلات خرید خودرو می‌تواند قدرت خرید را افزایش دهد و این موضوع می‌تواند به ایجاد رونق در بازار کمک کند. بر همین اساس سرانجام شورای پول و اعتبار سقف این نوع تسهیلات را افزایش داد که بر اساس این مصوبه خریداران خودروهای داخلی می‌توانند معادل 60 درصد بهای خودرو و حداکثر به میزان 150 میلیون ریال تسهیلات دریافت کنند. این موضوع نشان‌دهنده افزایش 114 درصدی سقف تسهیلات خرید خودرو است.
چهارمین مصوبه جلسه اخیر شورای پول و اعتبار مربوط به تسهیلات کارت اعتباری بر پایه عقد مرابحه بود که پیش از این 40 میلیون ریال بود. بر اساس تصمیم اعضای شورای پول و اعتبار سقف این نوع تسهیلات به 50 میلیون ریال رسید که نشان‌دهنده افزایش 25 درصدی سقف تسهیلات است.
آخرین مصوبه شورای پول و اعتبار نیز مربوط به صنعت خودرو بود؛ به‌طوری‌که با تصمیم اعضای این شورا تسهیلات خرید خودرو بابت جایگزینی خودروهای فرسوده شخصی از محل تولید داخلی معادل 80 درصد بهای خودرو و حداکثر به مبلغ 200 میلیون ریال تعیین شد. این در حالی است که پیش از این سقف این نوع تسهیلات 100 میلیون ریال بود که 100 درصد افزایش یافت، اما نکته‌ای که درباره این مصوبه شورای پول و اعتبار وجود دارد این است که پیش از این سقف تسهیلات اقساط خودرو برای خودروهای عمومی 200 میلیون ریال بود اما هم‌اکنون سقف این نوع تسهیلات برای تمامی خودروهای تولید داخل از جمله خودروهای عمومی و خصوصی 200 میلیون ریال اعلام شده است.
نکته مهمی که درباره این 5 مصوبه شورای پول و اعتبار وجود دارد این است که یکی از نگرانی‌ها درباره پرداخت این تسهیلات ارائه فاکتورهای صوری به بانک‌ها و انحراف از قانون بود. به‌منظور جلوگیری از انحراف و به حداقل رسیدن آن در دریافت تسهیلات، شورای پول و اعتبار مقرر کرده است شیوه‌نامه اعطای تسهیلات خودرو و کالاهای مصرفی بادوام و نحوه مصرف آن توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت صنعت، معدن و تجارت تهیه و به بانک‌ها ابلاغ شود.
راهبرد تسهیلاتی بانک مرکزی
شورای پول و اعتبار در حالی سقف 5 نوع تسهیلات که عمدتاً مربوط به بنگاه‌های خرد می‌شود را افزایش داده است که بر اساس اعلام مدیرکل اعتبارات بانک مرکزی این اقدام شورای پول و اعتبار در راستای راهبرد اعتباری بانک مرکزی به‌ منظور تمرکز بر تسهیلات خرد و منابع کوچک و متوسط است.