خوشنویسی به معنی زیبانویسی یا نوشتن همراه با خلق زیبایی است. گاهی درک خوشنویسی به عنوان یک هنرمشکل است.
به نظر میرسد برای درک و لذت بردن از تجربه بصری خوشنویسی باید بدانید که خوشنویس افزون بر نگارش یک متن، سعی دارد اثری هنری با ارزشهای زیبایی شناختی خلق کند. هنر خوشنویسی هم در ثبت و نشر پیشرفتهای علمی و فرهنگی و همینطور در حوزه هنرهای کاربردی به صورت گستردهای مورد بهرهبرداری هنرمندانه قرار گرفته است.
به صورت کلی هنر خوشنویسی در استان همدان کمتر به آن بها داده شده است و به پای صحبتهای هنرمندان آن که مینشینی کاملاً مشهود است که گلایههایی دارند. در چند روز اخیر کارگاهی آموزشی برای یادگیری علاقهمندان به هنر خوشنویسی برگزار شد؛ در حاشیه این کارگاه گفتوگویی کوتاه با چند خوشنویس انجام دادیم و آنها از گذشته خود و اینکه چگونه پا به این عرصه گذاشتند صحبت کردند که با هم میخوانیم.
■ مصطفی تاجیان که 38ساله و تقریباً 15 سال از عمرش را برای یادگیری و تدریس خوشنویسی گذرانده است درباره نحوه ورودش به این عرصه گفت: مغناطیس هنر، تمایلات درونی هر شخص را به فراخور حال درونیش به سمت خود جذب میکند. خوشنویسی این لطیفه زیبای بشریت مرا به سمت خود کشاند، هرچند ارتباط این هنر با ادبیات غنی ایران در این کشش مؤثر بوده است.
وی درباره جایگاه خوشنویسی همدان در ایران بیان کرد: به گواه دیگران نسبت به سالهای گذشته جایگاه بهتری در سطح کشور داریم، اما با توجه به تاریخ غنی فرهنگی همدان راه زیادی باید طی شود تا به یک تعادل در خوشنویسی برسیم.
تاجیان در پاسخ به پرسش خبرنگار ما درباره اینکه آیا میشود به خوشنویسی به عنوان یک شغل نگاه کرد گفت: اگر ارتباط فرهنگی و هنری بهتری بین ایران و کشورهای هدف(عموماً اسلامی) برقرار شود، میشود دید درآمدزایی به آن داشت، یا اینکه این فرهنگ جا بیفتد که آثار هنری هنرمندان توسط افرادی که تمکن مالی دارند خریداری شود، اما متأسفانه اکنون از هر دوی این شرایط بیبهره هستیم.
وی در پایان به همدان پیام، گفت: اگر روزی در جهان صلحی برقرار شود بخش زیاد آن مرهون هنر خواهد بود و هر انسانی در مسیر زندگی نیازمند یادگیری یکی از هنرهاست.
■ محمدجواد شکوهیفر که 32 سال دارد، یکی دیگر از خوشنویسان مطرح کشورمان است، با وجود اینکه اصالت همدانی ندارد و اهل رودسر است، اما برای آموزش خوشنویسان همدانی چند روزی را میهمان شهر ما بود.
وی درباره سوابق خوشنویسی خود این گونه گفت: علاقه وافری که به خط داشتم سبب شد که از شغل کارمندی استعفا بدهم و حرفهای به خوشنویسی بپردازم و از سال 1382وارد انجمن خوشنویسان شدم.
شکوهیفر درباره شهر همدان و جایگاه خوشنویسی آن بیانکرد: همدان مهدتمدن ایران است و هنر خوشنویسی قدمتی چند هزار ساله دارد. پس بدیهی است که شهری مثل همدان در این زمینه جزو طلایهداران باشد که خوشبختانه با حضور خوشنویسان مطرح همدانی به جایگاه واقعی خود رسیده است.
وی درباره نگاه درآمدزایی به خوشنویسی گفت: میتوان به خوشنویسی به عنوان راهی برای درآمدزایی نگاه کرد، اما مسیر دشواری است، طیطریق باید کرد و خطر مالی را باید پذیرفت، اما اگر خوشنویس به عیار مطلوب خود برسد، به طور یقین موفق خواهد بود.
این خوشنویس جوان در پایان برای همه علاقهمندان به هنر بهویژه خوشنویسان آرزوی پیروزی و بهروزی کرد.
■ یکی دیگر از هنرمندان خوشنویس که اصالتی تویسرکانی دارد با 41سال سن و با شور و شوقی زیاد همچنان مشغول به هنر خوشنویسی است.
احسان خدابخشی خوشنویسی را به صورت مقدماتی از سال 1374 آغاز کرده، اما به صورت حرفهای از سال 1392 وارد دنیای خوشنویسی شده است.
وی درباره نحوه آموزش خود بیان کرد: نخستین برخورد بنده با خوشنویسی و بهویژه خط نستعلیق به دوران راهنمایی برمیگردد. معلم هنر ما آقای بختیاری برای بنده شعر«چو بد کردی مباش ایمن ز آفات که واجب شد طبیعت را مکافات» به خط نستعلیق به یادگار نوشتند که اشتیاق بنده را به خط بیدار کرد، در روزهای نخست به صورت خودآموز و از روی آثار بزرگان آغاز به تمرین کردم و مدرک ممتاز را سال 1394 و مدرک فوقممتاز را در سال 1396 دریافت کردم.
خدابخشی با تأکید بر اینکه همدان در خوشنویسی حرف برای گفتن بسیار دارد و در چند سال گذشته بهویژه در خط نستعلیق شاهد رشد روزافزون و حرکتی رو به جلو در این خط بودیم، گفت: هنرمندان همدانی در جشنوارههای کشوری خوش درخشیدند و موجب شدند همدان در جشنوارههای کشوری دیده شود، اما رسیدن به نتیجه مطلوب نیاز به برنامهریزی، تعهد و پشتکار دارد.
وی با اشاره به اینکه در گذشته خوشنویسی در ایران هم منزلت اجتماعی به همراه داشته و هم از مشاغل پر اهمیت به حساب میآمده است، بیان کرد: در دوران گذشته خوشنویسان معروفی مانند علیرضا عباسی در دوره شاهعباس به ریاست کتابخانه شاهی که از والاترین مشاغل درباری بوده است گمارده میشدند، در دوران معاصر هم استاد امیرخانی از اساتید نامآشناست که صرفاً به کار خوشنویسی پرداخته است، این افراد نشان دادند که خوشنویسی نه تنها یک هنر ملی تنیده شده در فرهنگ ملی ایران است، بلکه میتوان با سختکوشی و ایمان به خوشنویسی به عنوان یک حرفه مقدس نگریست.