معاونان اول رؤسای جمهور در دولت‌های نهم، دهم و یازدهم قول دادند كه مشکلات مربوط به بیمه هنرمندان بالای 50 سال را حل کنند، عمر دولت نهم و دهم که تمام شد، یک سال و نیم هم از عمر دولت یازدهم گذشت، اما بیمه هنرمندان صنایع دستی همچنان بلاتکلیف است.
بهمن نامورمطلق، معاون صنايع دستي كشور درباره موانعی که تا کنون از بیمه شدن هنرمندان بالای 50 سال جلوگیری کرده است، گفت: یکی از وعده‌هایی که من در این حوزه قولش را دادم، پیگیری بیمه پیشکسوتان بود؛ زیرا ما به آنها مدیون هستیم. هنرمندان زندگی‌شان را پای افتخارات ملی گذاشته و کالاهایی را تولید کرده‌اند که ما به آنها افتخار و به خارج از کشور می‌فرستیم و ارزآوری می‌کنیم، اما این افراد از ابتدایی‌ترین تسهیلات دولت که همان بیمه است و باید در اختیارشان بگذارد، محروم هستند.
ظلمی در حق هنرمندان
معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری می‌افزاید: نامه‌ای در زمان آقای دکتر نجفی تهیه و برای دولت فرستادیم، در این نامه درخواست اعتبار هم کرده بودیم که برای بیمه کردن هزار هنرمند باید 30 میلیارد تومان داشته باشیم. دولت با توجه به بدهکاری‌ها و مشکلات دولت گذشته، در آن زمان نتوانست این مبلغ را فراهم کند، پس از آن هم کشور با وضعیت بد اقتصادی مواجه شد و هنوز هم نتوانسته این مبلغ را فراهم کند.
نامورمطلق اضافه می‌کند: مشکل اصلی در این زمینه نداشتن اعتبار مخصوص برای این حوزه است. برای بیمه هنرمندان باید حداقل مبلغ 30 میلیارد تومان اعتبار داشته باشیم که البته این مبلغ در بسیاری از ارگان‌ها رقمی نیست، اما در سازمان میراث فرهنگی که پایه اعتبار آن پایین است، این پول مبلغ بالایی به حساب می‌آید و زمانی که دولت جدید بر سرکار آمد، پایه کف اعتبار را به این سازمان دادند.
کل اعتبار صنایع دستی 20 میلیارد تومان است
وي، ادامه می‌دهد: کل اعتبارات سالانه معاونت صنایع‌دستی کمتر از 20 میلیارد تومان است، یعنی ما باید کل اعتبارات خودمان را بدهیم، 10 میلیارد تومان دیگر هم به آن اضافه کنیم تا بتوانیم هزار نفر از هنرمندان را تحت پوشش بیمه قرار دهیم. با این وضعیت نفت و تحریم‌هایی که هنوز هم برداشته نشده است، تا پایان سال امیدی نداریم؛ اما امیدواریم سال آینده وضع دولت از نظر اقتصادی بهتر شود تا بتواند درخواست ما را انجام دهد.
معاون صنایع دستی با بیان اینکه فکر می‌کنم دولت باید اعتباراتش را از جاهای دیگر کم کند تا به این دست از موارد برسد، تصریح می‌کند: اگر این کار انجام شود، بیشتر به عدالت نزدیک‌تر است؛ زیرا این حق هنرمندان است که ما بیش از این به آنها برسیم. برخی از این هنرمندان یک‌سال گذشته فوت کرده‌اند و متأسفانه از آخرین تسهیلاتی که می‌توانستند از دولت بگیرند محروم شدند. البته این موارد ریشه‌دار است و همه آن به دولت فعلی برنمی‌گردد.
متأسفانه این نوع بیمه کردن یک طرح اشتباه بود که دولت گذشته به آن دامن زد و موجب شد برخی از هنرمندانی که در اولویت و مستحق بیمه هستند، بیمه نشوند و در عوض برخی دیگر که مستحق نبودند بیمه شوند؛ البته ناگفته نماند که طیف گسترده‌ای هم که مستحق بودند خوشبختانه بیمه شدند.
آغاز مسابقه بیمه کردن
نامورمطلق اظهار می‌کند: دولت گذشته اعلام کرد می‌خواهد بیمه کند و صنایع‌دستی و فرش به سمت بیمه شدن پیش رفتند؛ بنابراین اعتباری گذاشته و مسابقه بیمه کردن آغاز شد و هر نهادی سعی می‌کرد تا آنجا که امکان دارد بیشتر بیمه کند تا آمار و ارقام به دولت بدهد! به همین دلیل بیش از 300 هزار نفر به یک‌باره تحت پوشش بیمه قرار گرفتند که نیاز بود این تعداد به شکل تدریجی بیمه شوند. در بین حدود 350 هزار نفری که بیمه شدند تنها 70 هزار نفر صنایع دستی با بیش از 300 رشته و مابقی آن فرش هستند.
وي می‌گويد: در حوزه فرش نزدیک به 250 هزار نفر تحت پوشش بیمه قرار گرفتند، درحالی که بسیاری از این تعداد در حوزه فرش فعال نبودند و با راستی‌آزمایی‌هایی که انجام شده متوجه شدند درصد اشتباه در حوزه صنایع دستی کمتر از 5 درصد بوده است، اما در حوزه فرش خیلی بیشتر از این موارد بوده است و حدود 30 درصد در راستی‌آزمایی‌ها با مشکل مواجه شدند؛ یعنی کسانی که بیمه شدند بافنده فرش نبودند و سهمی که باید در اختیار هنرمند و صنعتگر قرار می‌گرفته، در اختیار برخی از قشرهاي دیگر است.
معاون صنایع دستی بیان می‌کند: دلیل آنکه دولت نمی‌تواند با بودجه پایین، پیشکسوتان این حوزه را بیمه کند این است که باید حق بیمه آنها در سال‌هایی که گذشته است را هم پرداخت کند، در غیر این صورت مؤسسات بیمه آن را نمی‌پذیرند، در حال حاضر هم دولت این اعتبار را ندارد؛ زیرا اعتباری که به این کار اختصاص داده شده بد خرج شده است و دولت بدهکاری هنگفتی به مؤسسات بیمه دارد؛ این عمل موجب شده است در روند بیمه کردن افراد جدید کند شویم.
در حوزه بیمه اختیاری نداریم
معاون صنایع دستی درباره یکی از مهمترین مشکلات بیمه توضیح می‌دهد: ما در حوزه بیمه اختیاری نداریم، یعنی نهاد معرفی‌کننده ما هستیم و بیمه‌کننده جای دیگر است. دولت اعتبارات بیمه را مستقیماً به تأمین اجتماعی می‌دهد و چون این اعتبار دست معاونت نبوده، به شکل دست و دلبازانه هرکسی را وارد کردند، به همین دلیل در حوزه فرش این اشتباه به وجود آمده است. اگر می‌گفتند این اعتبار را دولت به شما می‌دهد و شما باید از آن هزینه کنید، متوجه می‌شدند که چه کاری انجام می‌دهند، چون از جیب سازمان خرج می‌شده و دیگر ولخرجی نمی‌کردند.
نامورمطلق ادامه مي‌دهد: اگر اعتبار بیمه‌شدگان صنایع دستی را در اختیار معاونت خودش و اعتبار فرش را هم در اختیار خودشان می‌گذاشتند هزینه‌کرد آن رعایت می‌شد، اما وقتی که می‌گویند: «هرچقدر می‌خواهید بیمه کنید ما هزینه آن را می‌پردازیم، شما خیال‌تان راحت باشد و اعتبار هم دست ما نباشد»، اتفاقی که در بیمه فرش به وجود آمد، می‌افتد.
آن دسته از هنرمندانی که سن‌شان به 50 سال یا مرز خطر نزدیک است، در اولویت فهرست بیمه قرار دارند و سعی می‌کنیم اول آنها را بیمه کنیم.
اعتبار و اختیار را یکی دیگر دارد، پاسخگو بودن بر عهده ماست
معاون صنایع دستی اظهار می‌كند: هنگامی که دولت می‌گوید بودجه ندارم، پس این هنرمندان باید چه کار کنند؟ تأمین اجتماعی هم می‌گوید: «دولت به من مقروض است، پس از این به بعد بیمه نمی‌کنم»، آن وقت ما باید پاسخگوی هنرمندان باشیم، چون مسئولیت و پاسخگویی به عهده ماست، اما اعتبار و اختیار نداریم.
رابطه اختیارات معاون صنایع دستی با زندگی اسکیموها
وی با تأکید بر اینکه بیمه هنرمندان مشکل ساختاری دارد، تصریح می‌کند: در حوزه بیمه هنرمندان ایران، معاون صنایع‌دستی به همان اندازه اختیار دارد که در رابطه با زندگی اسکیموهای قطب شمال دارد. هر زمان که دلشان بخواهد بیمه را قطع می‌کنند و هر زمان که دلشان بخواهد وصل می‌کنند و ما باید پاسخگو و شرمنده هنرمندان‌مان باشیم. ما تاکنون مسئولان مرتبط با بیمه را هم زیارت نکرده‌ایم و چندین‌بار به چندین نهاد نامه نوشته‌ایم از دفتر دکتر نوبخت گرفته تا معاون وزیر کار و خود وزیر، اما تاکنون به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم. تا ساختارها درست نشوند مشکل پابرجا خواهد ماند.
