پس از پیگیری‌های انجام شده شورای سیاستگذاری وزارتخانه میراث هگمتانه تا مرکز تاریخی همدان را به عنوان تنها سهمیه سال 1404 از ایران به یونسکو معرفی کرد.
بدین ترتیب سرانجام پس از 2 سال همدان گزینه نهایی ایران برای ثبت در سال 2024 به عنوان میراث جهانی معرفی شد.
بالاخره زمان آن رسیده تا موانع ثبت جهانی هر چه سریع‌تر برداشته شود و این موارد عنوان و مورد پیگیری قرار گرفت ، ازجمله که معماری بناهای اطراف محوطه هگمتانه همچون اصناف قدیمی و بازار آهن فروشان، باید با استفاده از نمایی ساده و سنتی بازسازی شود، فضای داخلی هگمتانه باید همچون موزه‌های جهانی مرمت شود، خیابان منتهی به بازار آهن فروشان در کنار محوطه تاریخی هگمتانه که به تازگی توسط شهرداری آسفالت شده باید برداشته شود و به حالت اولیه بازگردد که همه این موارد انجام شد .
اما در این میان تغییر سیمای شهری خود جای کار بسیار دارد .شهرها در دوره های مختلف تحت تأثیر افکار و ایده های متعددی قرار گرفته اند. ایده هایی چون سوسیالیستی، سرمایه داری، صنعتی، فورد صنعتی و ... بالاخره مدرن، پست مدرن و پسا مدرن، فرم و سبک زندگی شهری، مدیریت و اقتصاد شهری را تحت تأثیر قرار داده اند و امروزه جهانی شدن نیز باعث دگرگونی فرهنگ، اقتصاد، ارتباط جوامع و ... شده است. افزایش احساس شهروند جهانی، یا جهان وطنی، جهانی شدن اقتصاد یا یکپارچگی اقصادی در عصر حاضر، حاکی از تأثیر جهانی شدن بر شهرها می باشد.
در طول دهه‌های اخیر برای تبیین روابط بین شهرها و جهانی‌شدن و تحولات شهری منتج از آن، نظریه‌های گوناگونی مطرح شده است، ولی نظرات فریدمن و ساسن تعیین‌کننده‌تر بوده‌اند.
در این زمینه گفتگوی کارشناسی با مهران گومه فارغ‌التحصیل دکتری معماری، طراح شهری از دانشگاه شهید بهشتی که از سال 85 سابقه فعالیت در طراحی شهر همدان و سایر شهرهای کشور را دارند، پرداختیم:
نمای شهری تا چه میزان در ثبت جهانی شهر تاریخی مانند همدان تأثیر دارد؟
پروژه ثبت جهانی یک موضوع کلی است که باید از مدت‌ها پیش به جریان می‌افتاد تا بلکه پیش‌تر از این به نتیجه می‌رسید، یکی از موضوعات اصلی که در این شهر تاریخی به آن توجه ویژه‌ای نشده است این است که در پروژه‌های بزرگ شهری، ما نگاه تاریخی نداشته‌ایم اگرچه در چندسال اخیر چندین پروژه مفید از جمله پیاده‌راه سازی انجام شده است اما آنطور که ادعا می‌کنیم پایتخت تاریخ و تمدن است این تاریخی بودن در ظاهر، شهر خودش را به خوبی نشان نداده است به طور مثال گردشگران داخلی و خارجی که به شهر ما سفر می‌کنند از همان ابتدای ورودی شهر برای معرفی بیشتر اماکن تاریخی این شهر نیاز به یک راهنمای گردشگری دارند
از همین رو آنها آنطور که باید و شاید چنین چیزی را احساس نمی‌کنند درحالی که وجود یک نقشه راهنما می‌تواند شهرمان را به موضوعات جهانی شدن نزدیکتر کند.
چه عواملی در شهرهای روبه جهانی شدن برای تغییر جداره‌های فعلی شهر وجود دارد که می‌تواند به ثبت جهانی کمک کند؟
اگرچه امروزه اهمیت موضوع نما و منظر شهر بر هیچ کس پوشیده نیست. در این میان تحولات چند دهه اخیر چه در مصالح و چه در تنوع سبک‌ها و چه به دلیل سرعت در ساخت و ساز موجب شده است که ضرورت توجه به نماوساماندهی نماهای شهری مورد توجه قرار گيرد؛ به طور مثال شبکه‌بندی معابر یکی از عواملی است باید به یک شیوه خاص و اساسی طبقه‌بندی شود و یا حتی محلات شهر همدان به جز محلات تاریخی باید با یک محتوا و اسامی خاصی نامگذاری شوند که بتواند به گونه‌ای گردشگر را به سمت آن اماکن جذب کند اما متأسفانه حتی در برخی از مناطق ارتفاع ساختمان‌ها به قدری بلند طراحی شده اند که اگر از بالا به آن بنگریم نمای زشتی را به شهر می‌دهد.
اگر چه در موضوعات ثبت جهانی فقط می‌گوییم نمای ساختمان مهم است درحالی که نماها یک قسمت کوچکی از ساختمان است و زمانی که ساختمان‌ها در کنار هم قرارمی‌گیرند متوجه نوعی ناهماهنگی در بین آنها خواهیم شد در حالی که باید به لحاظ هماهنگی در یک طیف قرار گیرند و در آن صورت است که می‌توانیم زیبایی بصری را در شهر احساس کنیم و و حتی در کاهش ترافیک شهری هم تأثیر زیادی داشته باشد.
یکی دیگر از مؤلفه های مهم در طراحی فضاهای باز شهری، محوطه سازی وکف سازی آنهاست.درطراحی فضاهای شهری عامل کف نقش بسیار مهمی را در درک فضایی استفاده کنندگان ازمحیط دارند.طراحی این مؤلفه معمولا به عملکرد، ساختار وشکل کالبد فضا،نوع ترددفضایی، شکل و کالبد یک میدان، حجم واهمیت عامل تردد، خصوصیات اقلیم، عملکرد غالب فضایی وبار وارد بر کف در آینده دارد.مثلا یک عابرپیاده هنگام تردد علاوه بر نمای ساختمان‌ها، به پیاده‌راه‌های سطح شهر و رنگ مصالح بکار رفته در کف ساز نیز توجه می‌کند بنابراین مصالح و رنگ به گونه ای انتخاب شوند که نشانگر کیفیت و عملکرد خاص آن باشند زیرا با استفاده از این ترکیب‌ها می توان مضامین متفاوتی برای هر فضا خلق کرد و انتقال داد.
همچنین علاوه بر موارد ذکر شده، مبلمان شهری از عواملی است که در ایجاد هویت و زیبایی شهرها اهمیت فراوان دارد و برای خدمات رسانی به مردم در شهرها جانمایی و نصب می شوند زیرا وقتی توریست وارد شهرمان می‌شود باید متوجه این بافت تاریخی شود اما در همدان به جزء همان مناطق تعریف شده بافت تاریخی در سایر اماکن دیده نشده است در حالی که بهتر است از ایده‌های سنتی مانند کتبیه‌های سنگی در گنجنامه واقع شده است در محلات دیگر این شهر استفاده کنیم زیرا با چنین ایده‌هایی است که میتوان سبک تاریخی این شهر را به گردشگران و توریست‌ها نشان داد تا اینکه یک المان فلزی برای راهنما مقاصد گردشگری در سطح شهر نصب شده است که هیچگونه جذابیتی برایشان ندارد.
