هفته گذشته، شورای عالی معماری و شهرسازی مصوبهای را در ۱۳ بند بهعنوان رویکردهای اصلی تهیه سند واحد حفاظت از بافتهای تاریخی و فرهنگی ۱۶۸ شهر به تصویب رساند؛ مصوبهای در ادامه تعیین محدودههای تاریخی- فرهنگی این شهرها که در بیستوهفتم مهر ماه سال 94 مصوب شد. معاون وزیر راه و شهرسازی در گفتوگو های رسانه ای خود در این زمینه گفت : تهیه و تدوین سندی 7 بندی را که به تشریح دستورالعملهای اجرایی تحقق اهداف اندیشه ایرانشهری میپردازد گام پایانی این سهگانه عنوان میکند و میگوید: «این سند با همکاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تدوین خواهد شد و در نتیجه آن، تکالیف دستگاهها در قبال حفاظت از بافتهای تاریخی مشخص میشود.» محمدسعید ایزدی اما درباره مصوبه 13 بندی صادر شده که به تشریح سیاستها و رویکردهای مواجهه با بافتهای تاریخی- فرهنگی پرداخته، توضیح میدهد: «هر یک از این 13 بند بهصورت روشن، رویکردهای کلی درخصوص بافتهایی را که تاکنون نسبت به آنها در حوزه مدیریت شهری با بیتفاوتی رفتار میشد، تعیین کرده است؛ سیاستهایی که در پی مصوبه دو سال گذشته با موضوع تعیین این محدودهها در 168 کشور ترسیم شدهاند.» به گفته او در این مصوبه، محدودههای تاریخی- فرهنگی به بخش یا بخشهایی از شهر اطلاق میشوند که منعکسکننده ارزشهای تاریخی-فرهنگی شهر بوده و شکل آنها، حاصل تعامل مکان (جغرافیا و بوم)، زمان (تاریخ) و باور (اعتقادات) در رابطه با انسان در یک پهنه زیستی در طول تاریخ باشد. مدیر عامل شرکت عمران و بهسازی شهری میافزاید: «این محدودهها که به لحاظ ویژگیهای شکلی، ساختاری و ارزشهای تاریخی-فرهنگی از سایر پهنههای شهری متمایز، قابل تشخیص و مستلزم شناسایی بوده، از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری تعیین میشوند.»
آسیب نگاه سوداگرانه به بافت تاریخی
وی در ادامه به نامه وزیر راه و شهرسازی در آبان ماه سال 94 اشاره و اظهار میکند: «وزیر راه و شهرسازی پس از تصویب محدوده بافت تاریخی ۱۶۸ شهر ایران در جلسه شورایعالی شهرسازی در نامهای به اینجانب، بر حفظ تمدن ایرانشهری تاکید و هر یک از این شهرها را جلوهای از تحقق کالبدی و فرهنگی ایران شهر توصیف کرد.» ایزدی در ادامه به بازگویی بخشهای دیگری از این نامه میپردازد و ادامه میدهد: «وزیر راه و شهرسازی همچنین در معرض تخریب بودن این بافتها و عدم سازگاری آنها با جریان معاصر شدن و تبدیل به بخشی از مشکل شدن به جای آنکه میراث قابل اتکا باشند را مسالهای دانست که در مواجهه با رویکرد سوداگرانه یا به عبارتی روند تخریب و جابهجایی ساکنان این بافتها در بازار مکاره مستغلات ایران در خطر تهدید قرار دارند.»
به گفته این مقام مسئول، در نتیجه این تعاملات این نتیجه حاصل شد که ترمیم و مرمت تک بناها ناکارآمدی خود را به اثبات رسانده و شایسته است که رویکرد بازآفرینی شهری و عملکرد یکپارچه شهری که آخوندی از آن با عنوان رویکرد ایرانشهری نام برد در دستور کار قرار گیرد تا از این طریق بافتها در درون تن شهر به صورت امروزین مورد بازخوانی قرار گرفته و ضمن حفظ اصالت آنها و پذیرش منبع الهام بودنشان و بهرهگیری از میراث و کارکردهای فرهنگی، تجاری و مسکونی آنها در متن سبک زندگی امروزین بازتعریف شوند. معاون وزیر راه و شهرسازی با تاکید بر آسیب ناشی از تسلط نگاه سوداگرایانه در فرآیند توسعه شهرها به بافتهای تاریخی، دو مصوبه ابلاغ شده را ضامن حفاظت از این محدودههای فرهنگی- تاریخی میداند