این روزها بازهم پرونده پیادهراه سازی در همدان به چالش برخورده است و گویا پیادهراه قرار است با تبدیل‌شدن به خیابان بیانگر یک تصمیم غیر کارشناسانه باشد. کارشناسان بر این باورند مسئولان و تصمیم‌گیران از مطالعه پیرامون ماهیت واقعی پیاده‌راه‌ها قبل از تصمیم‌گیری‌ها غافل بوده‌اند.
بدون ترديد انقلاب صنعتي مهمترين دوره در تغيير و تحول در شهر است، يکي از مهمترين عوامل تاثيرگذار ورود اتومبيل به درون‌شهرها و مراکز شهري است. شايد بيش از چند دهه از ورود اتومبيل و زيرساخت‌هاي آن نگذشته بود که مشکلات ترافيکي و ازدحام بيش ازحد از يک سو و حضور کم‌رنگ پيادگان در فضاهاي سواره و بسياري ديگر از مشکلات مثل غده‌اي بیرون آمدند. پياده‌راه و پياده‌محوري يکي از موثرترين و بهترين گزينه‌هاي حل مشکلات در مراکز تاريخي و تجاري شهرهاست که ابتدا توسط کشورهاي اروپائي و سپس ايالات متحده به کار گرفته شد.
امروزه جهت رسيدن به توسعه پايدار در شهر از مركز آن به‌عنوان قلب تپنده آن نبايد ساده گذشت. مراكز تاريخي و تجاري شهر دربرگيرنده گذشته پرفراز و نشيب آن و پتانسيل توسعه شهر در آينده است. به‌همين منظور اين محدوده نيازمند محيطي سرزنده و ايمن با اقتصادي پويا و عاري از هر گونه مزاحمت چه فيزيكي و چه مجازي است. حال بايد بنگريم كه ايجاد فضايي مناسب براي توسعه اقتصادي و دادوستد مطلوب نيازمند چيست و چگونه مي‌توان اين محورها را دوباره زنده‌سازي كنيم كه بتواند در برابر اقتصاد اطلاعاتي هزاره سوم عملكردي مناسب‌تر داشته باشد .
تعريف پياده‌راه و سير تحول آن
خيابان‌هاي پياده، خيابان‌هاي منفرد و مجازي هستند كه آمدوشد خودرو از آن حذف شده است. به عبارت ديگر پياده راهها، راههايي هستند كه كاملا به پياده‌ها اختصاص يافته‌اند. البته خودروهاي خاص در مواقع اضطراري امكان دسترسي به آن را دارند و وسايل نقليه خدماتي و حمل بار نيز طي ساعات خاصي مجاز به تردد در آنها هستند.
حوزه‌هاي عاري از ترافيك سواره، خيابان‌هايي براي قدم‌زدن، نواحي پياده مركز شهر و مراكز خريد پياده نمونه‌هايي از پياده‌راه‌هايي هستند كه در تمام شهرهاي مورد بررسي به يكي از تأثيرگذارترين جلوه‌هاي طراحي شهري مبدل شده‌اند.
در ايالات متحده آمريكا پس از جنگ جهاني دوم اين نوع خيابان‌هاي پياده با نام mall شكل گرفتند كه بيشتر همسو با مقاصد تجاري در مركز شهرها بودند و درعين‌حال هدفشان ايجاد محيط‌هاي مطلوب براي خريد و گردش در شهرها بود.
در اكثر نواحي، محدوده مختص پياده كل عرض مسير را دربر مي‌گيرد و انواع تسهيلات مناسب براي پياده در محل تعبيه مي شود و البته مسير دسترسي اضطراري نيز در طرح براي خودروهاي آتش‌نشاني، پليس، اورژانس و نظاير اينها پيش‌بيني مي‌شود.
اين فضاهاي قابل درك، تصوير مطلوبي از شهر در ذهن شهروند يا ناظر ايجاد مي‌كنند و انواع امكانات براي قدم‌زدن، تفريح، خريد، تجمع، گفت‌وگو و تبادلات فرهنگي را دربر دارند. پياده‌راه، پاسخي به مسائل حاد اجتماعي و كالبدي شهر است پياده‌روي بخشي از انجام تمام سفرهاي روزانه شهروندان است.
طبق آمار ارائه‌شده در شهرهاي بزرگ 50 % و در شهرهاي كوچك و متوسط 75% سفرها پياده انجام مي‌شود. بنابراین عابرين پياده مي‌بايستي به‌عنوان عنصر اصلي سيستم حمل‌ونقل درون‌شهري در طراحي‌ها مدنظر قرار گيرند. به همين دليل پياده‌راه‌ها، راه‌حل عملي و علمي براي بسياري از مشكلات حاد شهر هستند كه مي‌توانند با مسائلي چون تخريب موقعيت‌هاي اقتصادي و فيزيكي، افت كيفيت زندگي ، آلودگي، تراكم و كوچ طبقه متوسط از مراكز شهر مبارزه كنند.
پياده‌راه‌ها، معابري با بالاترين حد نقش اجتماعي هستند كه در آنها تسلط با عابرپياده بوده و تنها از وسایل نقليه موتوري به‌عنوان سرويس‌دهي به زندگي جاري در معبر استفاده مي‌شود.
پياده‌راه ابزاري براي فعاليت جمعي به‌ویژه در ارتباط با اقتصاد شهري، كيفيت محيطي و سلامت اجتماعي است. در زمينه اقتصادي، پياده‌راه‌سازي، كسب‌و‌كار تجار محلي و سرزندگي ساكنين محلي را با جذب مردم از ساير نقاط شهر به پياده‌راه بهبود مي‌بخشد.
محيط پياده ظرفيت بالقوه‌اي است، براي ارتقاء دامنه‌هاي تماس اجتماعي در ميان مردم. حيات مدني شهر معمولا در مكاني جاري مي‌شود كه پياده از آن عبور مي‌كند و اتفاقات مربوط در مقياس عابر پياده مطرح مي‌گردد.
حيات مدني
مسئله اصلي پیاده‌راه‌ها هستند
در پياده راهها آزادي عمل انسان براي توقف، مكث، تغيير جهت و تماس مستقيم با ديگران بسيار زياد است و از آنجا كه به گفته بيوكانن «آزادي حركت عابرين در شهـرها و فضاهاي شهري، نشانه خوبي از تمدن آن شهر است.» مي توان گفت كه وجود پياده راه در شهر مظهر تمدن و مدنيت و هويت هر شهر است.
اما در همدان هیچ یک از این اصول در ظاهر مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفت و تصمیمات کارشناسانه به نتیجه مطلوب نرسید حالا امید آنکه قبل از گرفته شدن هویت پیادهراه از اکباتان متولیان امر این نکات را بررسی کنند
