آیتا... سید ابراهیم رئیسی به عنوان هشتمین رئیسجمهور کشورمان قرار است تا ماههای آینده بر دولت سیزدهم ریاست کند. وی نیز همانند دیگر کاندیداهای انتخابات ریاستجمهوری وعدهها و برنامههای خود را برای دولت آینده بر محوریت حل مشکلات اقتصادی و معیشتی قرار داده بود.
ساخت 4 میلیون مسکن، ایجاد یک میلیون شغل، رساندن تورم به نصف میزان فعلی و پس از آن تکرقمی کردن تروم، مدیریت بازار ارز و... از جمله وعدههای اقتصادی رئیسجمهور منتخب سیزدهم کشورمان در روزهای تبلیغات انتخاباتی به حساب میآید.
البته گفتنی است که این وعدهها و برنامهها بیشباهت به وعدهها و برنامههای سایر رؤسایجمهور بخصوص رئیسجمهور فعلی نیست. حجتالاسلام والمسلمین حسن روحانی در سال 92 وعده داده بود که مشکلات تحریمی و اقتصادی پیش آمده در دولت احمدینژاد را رفع خواهد کرد.
رئیس دولت یازدهم و دوازدهم وعده داده بود که با استفاده از ابزار دیپلماسی و مذاکرات، تحریمهای بینالمللی که علیه کشورمان وضع شده بود را رفع کرده و از این طریق نرخ تورم را تکرقمی کرده و رشد اقتصادی در کشور را مثبت کند.
البته میتوان گفت که تا اندازهای روحانی توانست به وعدههای داده شده خود جامهعمل بپوشاند. روحانی توانست پیرو سیاستهای کلان خارجی کشور به توافقی (برجام) با کشورهای 1+5 دست یابد. سال 95 نرخ تورم کشور که در اوایل تحویل دولت توسط روحانی بالای 30درصد بود، تکرقمی شد و از سوی دیگر رشد اقتصادی کشور علاوه بر اینکه مثبت شد، 2 رقمی هم شد.
با اینحال پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات گذشته ایالات متحده آمریکا، دستور خروج آمریکا از برجام و اعمال شدیدترین تحریمهای اقتصادی علیه کشورمان را صادر کرد. فروش سخت نفت، کاهش شدید درآمد نفتی و مشکلاتی دیگر همچون قرار گرفتن نام ایران در لیست سیاه FATF (البته مخالفان کنوانسیونهای کارگروه اقدام مالی میگویند که در زمان تحریم مخالف تصویب لوایح کارگروه اقدام مالی هستند) و... ورود ارز را به بازارهای ایران به حداقل ممکن رساند.
حال دولت با شرایطی بدتر از پایان دولت احمدینژاد به کابینه رئیسی خواهد رسید. رئیسی و دیگر همفکرانش(اصولگرایان) بر ضعف در مدیریتهای داخلی تأکید میکردند و کاندیداهای جریان مخالف (اصلاحطلبان) بر لزوم مذاکرات و تعامل با سایر کشورها.
گفتنی است که پس از پیروزی جو بایدن بر ترامپ در انتخابات سال گذشته، شرایط خوبی را پیش رو کشورمان در منطقه و از لحاظ بینالمللی قرار داده است. چندین ماه است که تیم مذاکرهکننده کشورمان با دیگر اعضای برجام در نشستهای وین بر سر شرایط و چگونگی بازگشت آمریکا به برجام در حال مذاکره است. این درحالی است که پس از پیروزی بایدن در آمریکا و از دست رفتن متحدی همچون ترامپ برای بعضی از کشورهای عربی، شرایط ایران در منطقه نیز دستخوش تغییر شده و کشورهای همسایه برای برقراری تعامل با کشورمان تمایل خود را نشان دادهاند.
ادعای برخی از مسئولان کشوری نزدیک به جریان راست بر این مدعا است که متخصص دور زدن تحریمها بوده و شرایط تحریم کنونی کشورمان را میتوانند با دور زدن تحریمها بهبود ببخشند.
با این حال دور زدن تحریمها نیز با مشکلات و هزینههای مختص به خود همراه خواهد بود.باید گفت که شرایط کنونی کشور کمی بهتر از دوران ریاست ترامپ بر کاخ سفید بوده، اما این مسأله دائمی نخواهد بود و به نتیجه مذاکرات کشورمان در وین بستگی دارد. از اینرو فارغ از هرگونه قضاوت در رابطه با عملکرد آینده دولت سیزدهم، میتوان گفت که در صورت به نتیجه نرسیدن مذاکرات وین و قبول نکردن کنوانسیونهای مربوط به کارگروه اقدام مالی، نمیتوان از دولت سیزدهم انتظار حل کامل مشکلات کنونی اقتصادی و معیشتی را در مدت کوتاهی داشته باشیم.
با این حال طبق گفته مقامات کشوری بازگشت آمریکا به برجام و رفع تحریمها تا پیش از پایان دولت روحانی محتمل بوده و اگر این مطلوب به واقع بپیوندد، میتوان گفت که دولت آینده با یکی از بهترین فرصتهای اقتصادی پیش روی کشورمان مواجه خواهد بود. از اینرو در صورت این اتفاق از دولت رئیسی انتظار عملکرد خوب و قابل مقایسه با سال 95 (یک سال پس از انعقاد برجام و قطعنامههای در ارتباط با آن) در دولت روحانی خواهد رفت.