30 مهر یک روز تاریخی در همدان

■ ثبت ملی واقعه 30 مهرماه 57 در انتظار قانون جدید
وقوع هر انقلابی علاوه بر پیش‌زمینه‌های تاریخی، سیاسی و اجتماعی، در گرو عوامل گوناگونی است که به مرور باعث ایجاد شرایط انقلابی در جامعه مي‌شود و زمينه‌هاي اتفاقي بزرگ و حركتي هدفمند را در جهت تغييرات ساختاري فراهم مي‌كند. در این میان برخی اتفاقات و رخدادها به‌جهت وقوع در شرایط خاص زمانی و نیز گستردگی و بازتاب‌های فراوانی که به دنبال دارند، نقطه عطفی در حرکت‌های انقلابی هستند و جزء عوامل شتاب‌زای انقلاب به حساب می‌آیند.
تاريخ انقلاب‌اسلامي ايران نيز گواه بر چنين رخداد‌هاي بزرگ و حماسي است كه علاوه بر تأثيرگذاري بر موج خروشان انقلاب و تسريع در حركت انقلابي ملت ايران، نقطه عطفي در تاريخ معاصر كشورمان به حساب مي آيد.
همچنين در سال‌های56 و57 که شعله‌های انقلاب در ایران اسلامی برافروخته شد و مردم مسلمان و انقلابی با هدایت و رهبری امام خميني(ره) در صحنه حاضر شدند، اتفاقات فراوانی در نقاط مختلف کشور به وقوع پیوست که هر کدام از آنها نقش و تأثیر فراوانی در تسریع حرکت‌های انقلابی و نزدیک شدن به پیروزی نهایی داشت. هرچند سطح تأثیرگذاری اين رخدادها با یکدیگر تفاوت داشت و حتی برخی از آنها نقطه عطفی در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران به حساب می‌آیند، اما تقریباً همه آنها در زمره عوامل شتاب‌زای انقلاب اسلامی قابل بررسی و تحلیل هستند.
رخداد 30 مهرماه سال 57 در همدان که درجریان آن تعداد زیادی از مردم وارد صحنه شدند و به مبارزه با عوامل رژیم شاهنشاهی پرداختند، از‌جمله این اتفاقات است که به لحاظ نوع حرکت و میزان اثربخشی آن در دیگر حرکت‌ها، اهمیت خاصی دارد و به شایستگی می‌توان عنوان حماسه را بر آن نهاد.
30‌ مهرماه یادآور حماسه ماندگاری است که نه‌ فقط در تاریخ پرافتخار استان به عنوان یک نقطه درخشان و غرورآفرین به حساب می‌آید؛ بلکه این حماسه بزرگ برگ زرینی از تاریخ انقلاب اسلامی است که هیچگاه فراموش نمي‌شود.
 حرکت خودجوش و قهرمانانه مردم انقلابی و مجاهد همدان در مهرماه سال 57 همچون دیگر حرکت‌های انقلابی در آن برهه حساس و مهم از اهمیت خاصی برخوردار است و به جهت اثربخشی در مبارزات انقلابی، ماندگار شده و به ثبت رسیده است.
 از جمله آثار و بازتاب‌هاي اتفاق بزرگ و تاريخي همدان در 30 مهر، اين است كه پس از وقوع آن، موج مبارزه با رژیم پهلوی در کشور گسترش یافت به طوري كه در فاصله كوتاهي از اين رخداد تاريخي، اتفاق مهم ۱۳ آبان 1357 به وقوع پيوست.
با اين اوصاف رخداد 30 مهرماه 57 در همدان  نه تنها يك اتفاق ساده و عادي نبود كه به‌راحتي بتوان از كنار آن گذشت، بلكه اين اتفاق تاريخي كه تاثير فراواني در حركت هاي انقلابي در كشور داشته است، از اهميت بالايي برخوردار بوده و نيازمند بررسي و تحليل در ابعاد مختلف است.
البته در تشریح و تبیین این اتفاق بزرگ تاریخی به‌ویژه برای نسل‌های جدید قدری کوتاهی شده است و متأسفانه در طول سال‌های گذشته که ملت قهرمان ایران همواره روزهای مهم و تاریخی مربوط به انقلاب اسلامي را گرامی داشته‌اند، از این رخداد مهم تاریخی کمتر  سخن به ميان آمده و یا صرفاً به ذکر برخی خاطرات اکتفا شده بود. در حالی که انتظار می‌رفت حماسه 30 مهرماه در تاریخ سیاسی و اجتماعی استان و حتی کشور به ثبت می‌رسید.
حال پس از گذشت سال‌ها از این رویداد تاريخي، مسئولان تصمیم به بزرگداشت اين روز، معرفي بيش از پيش آن و حتي ثبت ملی آن در تقويم رسمی کشور را دارند كه شایسته است حرکت‌های مؤثرتري برای تبیین و گرامیداشت این رخداد بزرگ و حماسی صورت گیرد.
هرچند که انجام این كار قدري دير‌هنگام است، اما مي‌توان با همت و تلاش بيشتر و همكاري و هماهنگي دستگاه‌هاي مختلف زمينه‌هاي معرفي بهتر اين رخداد تاريخي در سطح ملي را فراهم كرد.
نكته ديگر اينكه زمینه‌سازان تظاهرات‌های انقلابی در شهر همدان از جمله حماسه 30 مهرماه، دانش‌آموزان بودند و در واقع نخستين خیزش مردم همدان در راه رسیدن به آزادی را دانش‌آموزان در روز ۳۰ مهرماه ۵۷ به نمایش گذاشتند.
درواقع مي‌توان گفت یکی از امتيازات حماسه 30 مهرماه 57 حضور پررنگ جوانان، به‌ویژه دانش‌آموزان در این حماسه تاريخي است. از اين‌رو نقش آموزش‌و‌پرورش در بزرگداشت اين روز تاريخي و همين‌طور معرفي آن در ابعاد مختلف از اهميت بسزايي برخوردار است.
به‌هرحال 30 مهرماه كه يادآور حماسه‌اي بزرگ در همدان است و نقطه عطفي در تاريخ انقلاب اسلامي به شمار مي‌رود، يك روز ماندگار و تاريخي است كه بايد در معرفي بيشتر و بهتر آن تلاش‌ها و اقدامات گسترده‌اي صورت گيرد و در اين راستا همه دستگاه‌ها، اشخاص و گروه‌هاي فعال در استان وارد صحنه شوند و از هيچ تلاشي دريغ نكنند. در اين ميان علاوه بر حركت‌ها و اقدامات مؤثر و ارزشمندي چون تهيه، تدوين و جمع‌آوري كتاب‌ ويژه براي اين روز، برگزاري مراسم بزرگداشت، نام‌گذاري مكان‌هايي به نام 30 مهر، ثبت اين روز بزرگ در تقويم رسمي كشور و مانند اين‌ها كه در حال حاضر از سوي مسئولان، دنبال مي‌شود، پيگيري براي ديدار  سالانه مردم  مؤمن و انقلابي همدان با مقام معظم رهبري در 30 مهرماه كه از مدت‌ها قبل بحث آن مطرح و رسانه‌ها نيز بدان پرداخته‌اند، با جديت بيشتري دنبال شود تا چنين امر مهمي در يك روز بزرگ و تاريخي كه به نام همداني‌هاست، محقق شود.
 ثبت ملی واقعه 30 مهرماه 57 در انتظار قانون جدید
 مدیرکل میراث‌فرهنگی همدان گفت: ثبت ملی واقعه 30 مهرماه 57 در انتظار قانون جدید ثبت رویدادهاست. ریحان سروش‌مقدم در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به واقعه 30 مهر و ثبت آن در کشور اظهارکرد: در اوایل ثبت رویدادها در کشور به این صورت بود که تمام پرونده‌‎های رویدادها را جمع کرده و در کل کشور در شورای سیاستگذاری ثبت از این رویدادها دفاع مي‌شد و به ثبت می‌رسید.
وی تصریح کرد: در آخرین شورای سیاستگذاری کشور رویداد 30 مهرماه از همدان در آن شورا مطرح شد و مورد تأیید قرار‌گرفت، زيرا چند شهر متأثر از این واقعه بودند و قرار بر ثبت آن شد.
مدیرکل میراث‌فرهنگی همدان بيان كرد: با تغییر رئیس سازمان میراث‌فرهنگی کشور روند ثبت رویدادها در کشور عوض شد، به طوری که قانون جدید رویدادها را به این شکل ثبت نمی‌کند و هنوز دستورالعمل جدیدی برای این موضوع اعلام نشده است. وی با بیان اینکه ثبت واقعه 30 مهر 57 در شورای سیاستگذاری تأیید شد، افزود: شماره ثبت این روز به میراث‌فرهنگی همدان اعلام نشده است.